ae888 aop

Product description



　　I. THUẬT NGỮ CÁC CHỈ SỐ KHOA HỌC:

　　1. Citation Index (Chỉ số trích dẫn):

　　Chỉ số trích dẫn được Garfield đưa vào năm 1955, là toàn bộ số lần một bài báo được trích dẫn trong các tài liệu khác. Một bài báo có chất lượng của một tác giả uy tín sẽ được nhiều người đọc, tham khảo, trích dẫn và ngược lại. Do vậy, có thể lấy số lần trích dẫn để đo giá trị của bài báo, tạp chí và tác giả.

　　2. Impact Factor (Chỉ số ảnh hưởng của một tạp chí):

　　Chỉ số ảnh hưởng là thông số được tính hàng năm cho mỗi tạp chí, nó thể hiện rằng các bài trong tạp chí đó được trích dẫn nhiều hay ít. Impact Factor cho biết uy tín và chất lượng của tạp chí, chỉ số này càng cao thì tạp chí càng có uy tín và càng khó để có bài được đăng trên tạp chí này.

　　Vd: Nếu một tạp chí A có tất cả 100 bài trong hai năm 2020 và 2021 và được trích dẫn tổng cộng 170 lần thì hệ số ảnh hưởng của năm 2021 sẽ là IF (2021) =170/100 =1,7.

　　Tuy nhiên chỉ số IF của các tạp chí thuộc các ngành khác nhau sẽ khác nhau. Vì vậy, không thể dùng chỉ số IF để so sánh 2 tạp chí không cùng chuyên ngành. Để cải thiện khuyết điểm này, Journal Citation Reports (JCR) cũng đã cung cấp thêm thông tin xếp hạng tạp chí theo lĩnh vực dựa vào chỉ số IF. Các tạp chí trong hệ thống ISI sẽ được chia thành 4 nhóm Quartile, cụ thể như sau: Tạp chí Quartile 1 (Q1) chiếm 25% tạp chí cùng chuyên ngành có chỉ số IF cao nhất. Tạp chí Q2 chiếm 25% tạp chí cùng chuyên ngành có chỉ số IF cao tiếp theo. Tương tự cho các tạp chí Q3 và Q4. Để tra cứu phân hạng dựa trên Quartile trên hệ thống ISI người dùng phải trả phí. Sử dụng đồng thời chỉ số IF và Quartile sẽ đánh giá công bằng hơn cho các bài báo và tạp chí được xuất bản.

　　3. CiteScore (Điểm trích dẫn):

　　Tương tự IF, CiteScore được dùng để đo mức độ ảnh hưởng của tạp chí thông qua trích dẫn; là số trích dẫn trung bình tính trên 1 bài báo của tạp chí trong 1 khoảng thời gian xác định (lấy tổng số trích dẫn của các bài báo của tạp chí chia cho tổng số bài báo trong khoảng thời gian tính). CiteScore càng lớn thì ảnh hưởng hay uy tín càng cao.

　　Tuy nhiên, IF và CiteScore khác nhau ở một số điểm:

　　+ IF được tính từ CSDL tạp chí Web of Science (WoS) của Clarivate Analytics còn CiteScore được tính từ CSDL tạp chí Scopus của Elsevier. Hai dữ liệu này khác nhau về quy mô. Do đó, có tạp chí có CiteScore nhưng không có IF (do có tên trong Scopus nhưng không có trong WoS) và ngược lại.

　　+ IF có từ 1975 nhưng CiteScore thì mới có từ năm 2016.

　　+ IF tính trung bình cho khoảng thời gian 2 năm trong khi CiteScore (trước đây) thì tính trung bình cho thời gian 3 năm, đặc biệt CiteScore 2019 lại tính cho 4 năm (2016-2019).

　　+ Giá trị IF và CiteScore của một tạp chí (có tên trong cả WoS và Scopus) sẽ không giống nhau. Khi so sánh giữa các tạp chí thì chỉ được so sánh hoặc theo IF hoặc theo CiteScore mà không thể so sánh ngang giữa IF và CiteScore được (thậm chí có trường hợp cho kết quả ngược nhau).

　　Trên trang Clarivate (https://mjl.clarivate.com/home) muốn tra IF phải đăng nhập bằng tài khoản, còn trên trang Scopus (https://www.scopus.com/sources) có thể tra CiteScore trực tiếp không cần đăng nhập tài khoản. Tuy nhiên, thường trên trang chủ các tạp chí có cả thông tin IF và CiteScore, hoặc có nhiều trang tra cứu cho phép tra đồng thời cả IF và CiteScore.

　　4. H-index (Chỉ số ảnh hưởng cá nhân nhà khoa học):

　　Năm 2005, nhà vật lý người Mỹ Jorge Hirsch (ĐH California) đã đưa thêm chỉ số H-index để đánh giá các kết quả khoa học và làm cơ sở so sánh các nhà khoa học khác nhau, trong cùng một lĩnh vực.

　　Một nhà nghiên cứu có chỉ số trích dẫn h nghĩa là nhà nghiên cứu đó có ít nhất h công trình được trích dẫn ít nhất h lần. Vd: một nhà nghiên cứu có chỉ số H-index = 10, nghĩa là có ít nhất 10 bài báo có ít nhất 10 lần được trích dẫn. Tuy nhiên, chỉ số H-index được tính không phân biệt tác giả chính hay đồng tác giả có mặt trong bài báo.

　　H-index chính xác nhất là được liệt kê trên trang web của scopus, trong khi trên research gate chỉ số này thường không chính xác.

　　5. Chỉ số quản lý ấn phẩm khoa học: ISSN và ISBN

　　ISSN (International Standard Serial Number): mã số chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ (Tạp chí, báo, bản tin, chuỗi sách, chuỗi kỷ yếu hội thảo....). Nhiều xuất bản phẩm có ở cả hai dạng in (ISSN, p-ISSN) và điện tử (e-ISSN hay eISSN)

　　ISBN (International Standard Book Number): mã số chuẩn quốc tế xác định cho một quyển sách.

　　6. Chỉ số SJR (SCImago Journal Rank): (Chỉ số xếp hạng tạp chí)

　　Nhóm nghiên cứu SCImago (SCImago Research Group) xây dựng chỉ số SCImago Journal Rank (SJR) nhằm đo lường mức độ uy tín của các tạp chí khoa học. Scimago Journal Rank có 4 hạng Quartile: Q1, Q2, Q3, Q4. Các tạp chí thuộc Q1 sẽ có chất lượng tốt nhất, tiếp đến là các tạp chí thuộc Q2, Q3, và cuối cùng là Q4.

　　Khác với chỉ số IF, chỉ số SJR được tính dựa vào số lần trích dẫn cho một tạp chí và lượng uy tín của tạp chí đó truyền đến các tạp chí khác trong cùng chuyên ngành hay cùng lĩnh vực. Vd: Bài viết trên tạp chí A được trích dẫn trong bài viết được đăng trong tạp chí B cùng lĩnh vực, thì tạp chí A sẽ được hưởng phần uy tín do được tạp chí B trích dẫn. Hiện nay, cả chỉ số IF, SJR hay việc phân hạng theo Quartile cũng được thực hiện tự động và được hiển thị trên cơ sở dữ liệu, người dùng có thể truy cập miễn phí (SCImago database) hoặc trả phí (Clarivate database).

　　Để kiểm tra, vào link http://www.scimagojr.com/index.php và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí.

　　II. CÁC DANH MỤC TẠP CHÍ UY TÍN:

　　1. Danh mục tạp chí Web of Science - ISI

　　Web of Science (WoS), còn được gọi là ISI, được rộng rãi thừa nhận và sử dụng để đánh giá chất lượng của tạp chí khoa học.

　　Bắt đầu từ những năm 1960, ISI chỉ bao gồm SCI (Science Citation Index), sau đó được mở rộng thành SCIE (Science Citation Index Expanded). Hiện nay, WoS-ISI bao gồm thêm SSCI (Social Science Citation Index), A&HCI (Arts & Humanities Citation Index), và gần đây nhất là ESCI (Emerging Sources Citation Index).

　　Tuy nhiên, SCIE/SCI, SSCI và AHCI là 3 danh mục trọng tâm (flagship) của WoS-ISI. Trong khi đó, ESCI là danh mục của các nguồn mới nổi, bao gồm các tạp chí chưa đủ điều kiện vào 3 danh mục uy tín và lâu đời phía trên, nhưng được cộng đồng giới học thuật giới thiệu hay yêu cầu đưa vào.

　　Để kiểm tra tạp chí có thuộc danh mục SCIE/SCI, SSCI, AHCI, ESCI hay không, nhà khoa học có thể vào link https://mjl.clarivate.com/home và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí. Click vào “Coverage” của kết quả tìm kiếm phù hợp (nếu có) để lấy thông tin về danh mục cụ thể của tạp chí. Nếu không có kết quả tìm kiếm phù hợp, tức là tạp chí đó không nằm trong WoS-ISI.

　　Cần lưu ý, chỉ các tạp chí thuộc danh mục SCIE/SCI hoặc SSCI mới có Impact Factor (IF). Chỉ số này của các tạp chí được cập nhật hàng năm trong Journal Citation Reports. Chỉ số IF càng cao thì được hiểu là chất lượng của tạp chí đó càng tốt.

　　2. Danh mục tạp chí Scopus

　　Scopus được xây dựng từ tháng 11 năm 2004 và thuộc sở hữu của Nhà xuất bản Elsevier (Hà Lan). Bên cạnh WoS-ISI, Scopus cũng là một danh mục được rộng rãi sử dụng để đánh giá chất lượng các tạp chí khoa học.

　　Để kiểm tra tạp chí có thuộc danh mục Scopus hay không, nhà khoa học có thể vào link https://www.scopus.com/sources và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí. Nếu không có kết quả tìm kiếm phù hợp, tức là tạp chí đó không nằm trong danh mục Scopus.

　　Cần lưu ý, tạp chí khoa học (Journals) chỉ là một trong các sản phẩm khoa học thuộc danh mục Scopus bên cạnh Book Series, Conference Proceedings, Trade 2 Publications. Nhà khoa học cần kiểm tra mục Source Type để đảm bảo tạp chí thuộc mục Journals. Ngoài ra, nhà khoa học có thể dùng bộ lọc của kết quả tìm kiếm để biết được tạp chí thuộc quartile nào (Q1, Q2, Q3 hoặc Q4) tại mục Display Options.

　　3. Danh mục tạp chí ABS

　　ABS Rankings (từ 2015 trở đi còn được gọi là AJG Rankings) là một bảng xếp hạng chất lượng các tạp chí, được công bố hàng năm bởi Hiệp hội các trường đại học Kinh doanh (Chartered Association of Business Schools). ABS/AJG có 4 hạng là 4, 3, 2, 1. Các tạp chí có hạng 4 sẽ có chất lượng tốt nhất, tiếp đến là các tạp chí có hạng 3, 2, và cuối cùng là hạng 1. Đặc biệt, trong mỗi lĩnh vực, có một vài tạp chí đạt hạng 4* là các tạp chí hàng đầu thế giới về lĩnh vực đó.

　　Để kiểm tra, Nhà khoa học vào link https://charteredabs.org/academic-journalguide-2018-view/ (cần phải tạo tài khoản và đăng nhập) và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí. Cột Rankings sẽ hiển thị thứ hạng mới nhất của tạp chí.

　　4. Danh mục tạp chí ABDC

　　ABDC Journal Quality List là danh mục các tạp chí chất lượng của Hội đồng Trưởng khoa Kinh doanh các trường đại học Úc (Australian Business Deans Council). ABDC có 4 hạng: A*, A, B, C. Các tạp chí có hạng A* sẽ có chất lượng tốt nhất, tiếp đến là các tạp chí có hạng A, B, và cuối cùng là C.

　　Để kiểm tra, nhà khoa học vào link https://abdc.edu.au/research/abdc-journal-list/ và tìm kiếm theo tên tạp chí hoặc số P-ISSN của tạp chí. Trong kết quả tìm kiếm được (nếu có), cột Rating sẽ hiển thị thứ hạng mới nhất của tạp chí.

　　5. Danh sách một số nhà xuất bản quốc tế có uy tín

　　Các tạp chí được xuất bản bởi một số nhà xuất bản sau đây thường cũng sẽ là các tạp chí uy tín như: Springer; Elsevier; Wiley-Blackwell; Taylor and Francis; Sage; Oxford University Press; Cambridge University Press; Emerald; Macmillan Publishers; Inderscience Publishers; Edward Elgar Publishing; Degruyter; World Scientific....

　　Ngoài ra, các nhà xuất bản của 100 trường đại học hàng đầu thế giới theo xếp hạng của Times Higher Education World University Rankings (THE) do tạp chí Times Higher Education (Anh) hợp tác với Thomson Reuters bình chọn hàng năm cũng thuộc các Nhà xuất bản có uy tín.

　　6. Một số nhà xuất bản/tạp chí ngụy tạo, kém chất lượng (Predatory Journals and Publishers)

　　Predatory journals and publishers, tập san khoa học/nhà xuất bản dỏm, là thuật ngữ do ông Jeffrey Beall (thủ thư Đại học Colorado ở Denver) dùng lần đầu vào năm 2010, là các tạp chí khoa học xuất bản các công bố nhưng không thực hiện quy trình phản biện độc lập, hoặc thực hiện vô cùng qua loa.

　　Đại học Yale (Yale University) – một trong tám trường thuộc Liên đoàn IVY danh giá (IVY Leage) của Mỹ đã liệt kê một cách tham khảo những danh sách tập san có khả năng được coi là Predatory journal theo đánh giá của Scholarly Open Access thông qua phương pháp kiểm tra danh mục qua đường https://guides.library.yale.edu/c.php?g=296124&p=1973764. Ngoài ra, có thể tham khảo danh sách các Tạp chí khoa học ngụy tạo tại Website của Stop Predatory Journals : https://predatoryjournals.com/journals/

　　Các tạp chí trong danh mục Beallslist: https://beallslist.net hoặc https://beallslist.weebly.com/standalone-journals.html, Nhà xuất bản Primrose Hall Publishing Group https://www.ijicc.net/, Nhà xuất bản  Korea Distribution Science Association  (KODISA) https://www.jafed.org cũng được cảnh báo về chất lượng.

　　Ngoài danh mục các nhà xuất bản/tạp chí ngụy tạo, kém chất lượng nêu trên, cần lưu ý các tạp chí công bố theo mô thức Open Access (Mở), theo đó, một nhóm nhà khoa học Mĩ đứng ra kêu gọi thiết lập một mô thức công bố mới mà họ gọi là Open Access (Mở) vào cuối thập niên 1990. Theo mô thức mới, nhà khoa học chỉ cần trả ấn phí cho nhà xuất bản chính thống, bản quyền bài báo đó thuộc về nhà khoa học, và bất cứ ai trên thế giới đều có thể truy cập được. Tuy nhiên, với mô thức xuất bản trực tuyến mới mang nhiều lợi nhuận hơn xuất bản in dẫn đến việc xuất hiện nhiều công ty mang danh nghĩa nhà xuất bản, nhưng không có tính chất học thuật có thể liệt kê như Academic Exchange Quarterly, Academic Research Reviews, Asia Pacific Journal of Education, Arts and Sciences (APJEAS) etc.

　　Phòng Quản lý khoa học công nghệ và Hợp tác quốc tế